Şu yıl için arşiv: 2019

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de estetik çok hızlı büyüyen ve karlı bir sektör. Bu pastadan payını almak isteyenlerin de sayısı her geçen gün artıyor. Aslında insan vücuduna hangi amaçla olursa olsun bir iğne batırılıyor veya derisine herhangi bir ışın veriliyor ise bu bir tıbbi işlemdir. Yıllarca hekimlerimiz tarafından göz ardı edilen kıllardan kurtulma yani epilasyon işlemi bile bir tıbbi işlemdir. Her türlü tıbbi işlemin diplomalı bir hekim tarafından yapılması gerekir. Estetik ameliyatları yapmak için ise “Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı” diplomasına sahip olmak gerekir.

Estetik Uzmanı Kavramı

Birçok ülkede yetkili sağlık otoritelerinin (yani sağlık bakanlıklarının) onayı dışında çeşitli kurslar düzenlenerek ücret karşılığı bu kursları tamamlayanlara “Estetisyen”, “Güzellik Uzmanı”, “Estetik Uzmanı” gibi ünvanlar içeren sözde sertifikalar verilmektedir. Genellikle bu sertifikaları alanların yapabilecekleri işlemler ve yetki sınırları tam belirlenmiş değildir. Eğitimleri de yetersiz olan bu kişiler tek başlarına yani başlarında kendilerini denetleyen daha yetkili ve eğitimli kişiler olmaksızın çalıştıklarında çeşitli hasarlara ve istenmeyen sonuçlara yol açabilmektedirler.

Estetik Mağdurları

Güzellik salonlarının amacı her ülkede az çok bellidir ve buralarda hiçbir şekilde tıbbi işlemler yapılamaz. Ancak estetik merkezleri adı altında çalışan ve zaman zaman tehlikeli tıbbi işlemler de uygulayan ve yasal çalışma izinleri olmayan pek çok merkezin de varlığı bilinmektedir. Hatta başka amaçlar için izin almış çeşitli tıp merkezleri ve polikliniklerde de estetik işlem ve ameliyatların yapıldığı da bilinmektedir. Kanun maddeleri bunların önüne geçememektedir. Buna karşılık bu yetkisiz yerlerde yapılan işlemler sonunda kalıcı hasarlara uğrayan insanların sayısı da giderek artmaktadır.

Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği Uyarıyor

Estetik kurbanlarının sayısının artması derneğimizin Türk kamuoyuna yeni bir uyarı yapmasını zorunlu hale getirdi. Dernek başkanı Prof. Dr. Sühan Ayhan’ın duyurusu şu şekilde:

ESTETİK VE GÜZELLİK AMAÇLI UYGULAMALAR İŞİN UZMANINA YAPTIRILMALI

Daha güzel görünmek için tıbbın ve estetik endüstrisinin olanaklarından yararlanmak günümüzde kişisel bakımın bir parçası olarak kabul görüyor. Bu amaçla cerrahi ve cerrahi olmayan birçok uygulama var ve bu alan çok sayıda insanın çalıştığı, birçok branştan hekimin yer aldığı büyük bir ekonomi haline geldi. Ülkemiz dünyada bu alanda en çok işlem yapılan ilk 10 ülke arasında. Hem kendi ülkemizden hem de yurt dışından güzelleşmek, gençliğini korumak için birçok kişi bu uygulamaları yaptırıyor. Ne yazık ki bu alanda yeterli eğitim almamış, uzmanlığı olmayan doktorlar ve hatta hekim olmayan kişilerin uygulamaları geri dönülmez istenmeyen sonuçlara da yol açabiliyor. Güzelleşeyim derken sağlığınızdan olmamak için Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği Başkanı Prof. Dr. Sühan Ayhan şu uyarıları yaptı:
Antalya’da yine üzücü bir estetik işlem mağduriyeti ile karşılaşıldı. Hastaya geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Bu örnek üzerinden, işlem kararı, doktor ve klinik seçimindeki önemli noktaları vurgulamak istiyoruz.
1) Yüzünüzde, vücudunuzda sizi rahatsız eden bölgelerle ilgili şikayetleriniz için cerrahi ya da cerrahi olmayan estetik uygulamalarla çözümler bulunabilir. Bu konuda şikayetlerinizi ve ne istediğinizi net olarak belirleyin ama tedavinizin seçimini sosyal medya ve internet araştırmalarından kendiniz yapmaya çalışmayın. Buna hekiminizle birlikte karar verin.
2) Bazı işlemler muayenehane ortamında gerçekleşirken genel anestezi alarak yapılan işlemlerin hepsi ve yağ dolguları tam teşekküllü hastane ortamında yapılmalıdır. Size aksi bir teklifle gelinirse bu riski almayın ve işlemi yaptırmayın.
3) İşlem öncesi size verilen onam formlarını dikkatle inceleyin. Hangi işlemin ne tür riskler taşıdığını, ne kadar kalıcı olabileceğini doktorunuza sormaktan çekinmeyin. Tüm işlemlerin küçük de olsa komplikasyon riski taşıdığını bilerek ve kabul ederek bu işlemleri yaptırın.
4) Son olarak estetik cerrahi işlemler için hekim seçerken lütfen hekimin diplomasını kontrol edin. Çünkü

Sonuç

Gösterişli bekleme salonları, renkli medya reklamları ve doğruluğu tartışmalı sosyal medya paylaşımları sizleri aldatmasın. Estetik işlemlerin hemen hepsi büyük veya küçük tıbbi işlemlerdir ve ciddi sağlık sorunları yaratabilirler. Estetik bir işlem düşünüyor iseniz uzmanınızı doğru seçin. Sağlık bakanlığı tarafından verilmiş “Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı” diplomasını görmek isteyin.

Uyutmadan Ameliyat Etme

Ameliyat denilince aklımıza gelen ilk çağrışım anestezi veya narkoz kavramlarıdır. Anestezi her türlü ameliyatın yapılmasına olanak sağlayarak cerrahide çok önemli bir mesafe alınmasına yol açmıştır. Her ne kadar günümüzde genel anestezi çok güvenli bir hale gelmiş ise de geçmişte yaşanan anesteziye bağlı ölümler nedeni ile hala insanlarda bu konuda yerleşmiş bir korku mevcuttur.

Anestezi tipleri

Ana hatları ile iki tür anestezi vardır:

• Genel anestezi: Burada hasta tam ve derin bir uykudadır. Bilinç kapalıdır. Ağrı duymaz ve yapılanları hatırlamaz. Ancak nefes alma yeteneği kaybolmuştur ve solunumu bir makine tarafından sağlanır. Yani hayatta kalması tamamen anestezi doktorunun elindedir. Ameliyat sonunda normal nefes almaya dönebilmesi ve bilincinin geri gelmesi için uyandırılması gerekir. Genel anestezi saatler hatta günlerce verilebilir. Ancak hasta uyandıktan sonra bazı istenmeyen etkiler sık olarak görülür. Bunların başında bulantı, kusma, üşüme ve titreme nöbetleri, geç uyanma ve bilincin yavaş açılması gibi bulguları sayabiliriz.
• Lokal anestezi: Sıvı şeklinde enjekte edilebilen ve yapıldığı bölgeyi uyuşturan ilaçlar mevcuttur. Bunlara lokal anestezikler denilir. En çok kullanıldıkları alan diş hekimliği dir. Ayrıca küçük alanlardaki kısa süreli ameliyatlarda da kullanılırlar. Bunların en büyük avantajları bilinci ve solunumu etkilemeden yalnızca yapıldıkları bölgeyi uyuşturmalarıdır. Cerrahi işlem bittikten sonra hasta hemen normal yaşamına geri dönebilir. Genel anesteziden sonra görülen bulantı, kusma, zihin bulanıklığı ve nefes alma zorluğu gibi istenmeyen yan etkileri yoktur. Ancak bazı dezavantajları da vardır. Bunların başında etki süresinin nisbeten kısa olması gelir. Ayrıca ilk yapılışları bir iğnenin batırılması ile olur ve bir miktar ağrıya yol açar. Küçük bölgelerin uyuşturulmasında bu ciddi bir sorun oluşturmaz çünkü iğne genellikle bir kez batırılır. Buna karşılık geniş bölgelerin uyuşturulmasında iğnenin defalarca batırılması gerekir ki bu da başlangıçta rahatsız edici bir ağrıya neden olur. Bir başka dezavantaj ise verilebilecek en fazla dozun sınırlı olmasıdır. Genel anestezide olduğu gibi sürekli olarak verilmeleri uygun değildir. Çünkü bunların vücuttan atılmaları zaman alır ve ardarda verilen dozlar birikerek tehlikeli yan etkiler yaratabilir.

Neden uyanık ameliyat

Her ne kadar günümüzde genel anestezi altın standart ise de sedasyon denilen bir anestezi tipi daha vardır. Burada hastanın solunumu durdurulmaz ve bilinci tamamen kapatılmaz. Kuvvetli ağrı kesiciler ve yarı uyutucu ilaçlar ile hasta yarı uyur hale getirilir. Genellikle ağrı duymaz ve/veya duyduğu hafif ağrıları hatırlamaz. Ameliyat bittikten sonra kendine gelmesi genellikle kısa sürede olur. Ancak burada da tam uyanma ve fonksiyonların geri gelmesi bir süre alır. Bunu sarhoş bir insanın ayılması gibi düşünebiliriz. Genel anesteziden biraz daha güvenli olmasına karşın sedasyon anestezisinin de bazı istenmeyen sonuçları görülebilir. Genel anestezi ve sedasyon anestezisinin mutlaka bir anestezi doktoru tarafından verilmesi gerekir. Ayrıca bu anestezi her türlü anestezi malzemesinin bulunduğu tam donanımlı bir ameliyathanede verilebilir. Günümüz ameliyatlarında anestezi önemli bir gider oluşturmaktadır. Bunun nedeni işlemin genellikle bir anestezi uzmanı ve anestezi teknisyeni ile birlikte yapılması ve kullanılan ilaçların pahalı olmasıdır. Oysa lokal anestezi ile yapılan ameliyatlarda hasta tamamen uyanıktır, genellikle anestezi hekimine ve anestezi makinesi kullanmaya gerek yoktur. Ameliyat bittiğinde hasta rahatlıkla ve hemen normal yaşamına geri döner. Aldığı ilaçlara bağlı yan etkilerle karşılaşmaz ve bir uyanma ve istirahat dönemi geçirmez. Bütün bu etkiler hastada uyanık ameliyat olmanın daha güvenli olduğu inancını yaratır. Bu inanç bir dereceye kadar doğrudur.

Estetik cerrahi ve uyanık ameliyat

Günümüzde estetik ameliyatlarda mümkün olan en küçük işlemler ile düzeltme yapılması eğilimi giderek artmaktadır. Bunun en önemli nedenlerinden birisi plastik cerrahi uzmanı olmayan bazı tıp mensuplarının da estetik işlemler yapma arzusudur. Cerrah olmayan bu hekimler ameliyathane kullanamadıkları ve anestezi doktorları ile birlikte çalışamadıkları için işlemlerini lokal anestezi ile yani uyanık hastalarda yapmak zorundadırlar. Bunun tek yolu etkili lokal anestezi kullanabilmektir. Bunu iyi öğrenenler pek çok estetik işlemi anestezi doktoru olmaksızın yapabilmektedirler. Plastik cerrahi uzmanları genellikle ameliyathanede ve anestezi doktoru ile birlikte çalıştıklarından genel anestezi altında çalışmayı tercih etmektedirler. Bu da yapılan işlemin maliyetini arttırmaktadır. Cerrah olmayan ancak estetik işlem yapan hekimler hastalarını uyanık olarak tedavi etme dışında bir olanağa sahip olmadıklarından genel anesteziyi tehlikeli olarak ve kendi yaptıkları uyanık işlemleri çok daha güvenli olarak tanıtma eğilimindedirler.

Uyutularak veya uyanık ameliyat. Hangisi daha iyi?

Biz plastik ve estetik cerrahlar yaptığımız işi 3 boyutlu ve değişik açılardan görmek isteriz. Bir memenin ayakta ve yatarken görünümü birbirinden çok farklıdır. Bir dikleştirme ameliyatında sonuç en iyi hasta oturur pozisyonda iken anlaşılır. Genel anestezi altında uyuyan bir hastayı oturur pozisyona getirmek hem güç hem de oldukça risklidir. Hastanın ağzından soluk borusuna uzanan tüp bir şekilde yerinden çıkar ise istenmeyen sonuçlara yol açar. Oysa uyanık yapılan bir ameliyatta hiçbir sorun yaşanmadan hasta oturtulabilir. Ayni durum kulak estetiği

Sonuç olarak pek çok estetik ameliyatta hastanın tam uyanık olması avantajlıdır. Ancak bu uyutularak veya yarı uyutularak yapılan ameliyatların daha tehlikeli ve/veya pahalı olmasından dolayı değildir. Bu tamamen hastanın ameliyat sırasında çok daha kolay hareket ettirilmesinden ve pozisyon değiştirebilmesinden kaynaklanmaktadır. Uyutucu ve/veya sakinleştirici ilaçlar verilmese bile her ameliyatta bir anestezi doktorunun hastanın başında durması ve hastayı izleyerek olası bir istenmeyen durumda müdahale etmeye hazır olması çok önemli bir güvencedir. Küçük veya büyük her cerrahi müdahale ciddi bir işlemdir. Prof. Dr. Ege Özgentaş mümkün olduğu kadar ameliyatlarını tam uyanık hastalarda lokal anestezi ile yapmayı tercih etmektedir. Ancak uyanı veya uyutularak bütün ameliyatlarını tam teşekküllü bir ameliyathanede ve anestezi doktoru eşliğinde yapmaktadır. Hasta güvenliği her zaman cerrahın rahatlığından ve ekonomik kazançlardan önde gelir.

Ameliyat Ne Demektir

Ameliyat insan vücudu üzerinde yapılan cerrahi bir işlemdir. Ameliyat kısa süreli ve yalnızca yüzeyel yapıları ilgilendiren basit bir işlem olabildiği gibi vücut içindeki hayati organları ilgilendiren riskli bir işlem de olabilir. Ameliyatların ortak özelliği bir şekilde vücut bütünlüğünün kesilerek veya koparılarak bozulması ve bazı değişiklikler yapıldıktan sonra bütünlüğün dikişler ile yeniden sağlanmasıdır. Daha açık ifade edersek her ameliyatta hafif veya ağır bir yaralama söz konusudur.

Bir ameliyat nerede yapılmalıdır

Ameliyatın bir yaralama olduğunu söylemiştik. Her yaralama bir ağrıya neden olur. Bu nedenle ameliyatlar ağrıyı kesmeden yapılamaz. Ağrının kesilmesine tıp dilinde anestezi yani uyuşturma denilir. Bu uyuşturma bazı ilaçları ameliyat bölgesine enjekte ederek yapılabilir. Buna lokal anestezi veya bölgesel uyuşturma denilir. Ancak büyük ameliyatlarda hastanın tamamen uyutulması yani narkoz veya genel anestezi verilmesi gerekir. Genel anestezi dikkatle uygulanması gereken bir işlemdir. Çünkü hastanın solunumu ve bilinci anestezi sırasında tamamen durdurulur ve nefes alma işlemini anestezi hekimi sağlar. Bunun için geliştirilmiş anestezi cihazları vardır. Lokal anestezi ile olan ameliyatların tamamen tehlikesiz olduğu söylenemez. Çünkü yapılan küçük bir kesiye veya uyuşturmak için enjekte edilen ilaca hasta beklenmeyen bir yanıt verebilir ve bazan ciddi tansiyon düşmesi hatta kalp ritmi bozulması bile gözlenebilir. Bunlar dikkate alındığında ameliyatın (küçük veya büyük) tam teşekküllü bir ameliyathanede yapılması uygundur. Tam teşekküllü ameliyathane yönetmeliğe uygun düzenlenmiş içinde anestezi makinası bulunan, hastanın solunum hızı nabız ve tansiyonun ölçüldüğü, kanındaki oksijen ve nefesindeki karbondioksit miktarlarının ölçüldüğü masası ve içindeki aletleri ile gereken her türlü acil müdahalenin yapılabileceği bir odadır. Bütün tıp merkezleri ve hastanelerde tam teşekküllü bir ameliyathane bulundurulması zorunludur. Buna karşılık, özel muayenehaneler, poliklinikler ve güzellik merkezlerinde ameliyathane bulunmaz. Güvenlik açısından ameliyathanesi olmayan yerlerde hiçbir cerrahi müdahalenin yapılmaması gerekir.

Cerrahi olmayan işlemler

Son zamanlarda özellikle güzellik amaçlı çeşitli işlemler yapılmaktadır. Bunlar çeşitli enjeksiyonların deri altına yapılması (dolgu, botulinum, mezoterapi gibi), lazer tedavileri ve lokal anestezi altında deri altına yerleştirilen çeşitli iplik ve maddeler olabilir. Özellikle “ameliyatsız yüz germe” olarak isimlendirilen ve iplikle yapılan askılamalar muayenehanelerde sıklıkla uygulanmaktadır. Her ne kadar bunların ameliyathanede yapılması yasal zorunluluk değilse de daha steril yani mikropsuz çalışmak ve daha güvenli olmak açısından ameliyathanede yapılması daha doğrudur.

Tıp merkezleri ve hastanelerde yapılabilecek ameliyatlar

Hiçbir ameliyat ameliyathane dışında yapılamaz demiştik. Ancak ameliyatların ciddiyetine göre hangi sağlık tesislerinde yapılabilecekleri de sağlık bakanlığınca düzenlenmiştir. Plastik ve Estetik Cerrahi Açısından ciddi hayati tehlike göstermeyen ameliyatlar örneğin burun estetiği, göz kapağı estetiği, deri tümörleri ve yaraları tıp merkezlerinde yapılabilir. Buna karşılık liposuction, karın germe, meme küçültme ve uzun süren kombine ameliyatlar (örneğin yüz germe ve meme küçültme birlikte, burun estetiği, meme dikleştirme ve alt-üst göz kapağı germe birlikte) yoğun bakımı olan tam teşekküllü bir hastanede yapılmalıdır.

Başvurduğunuz hastane ameliyatınız için uygun mu?

Hastanelerin hepsi ayni özelliklere sahip değildir. Sağlık bakanlığı hastaneleri A , B ve C grubu olarak sınıflandırmıştır. Bunların hepsi hastane statüsünde olmakla birlikte hizmet verdikleri uzmanlık dalları, acil servisleri ve yoğun bakımları ayni düzeyde değildir. Eğer liposuction, karın germe ve ayni anda çok sayıda ve uzun süreli operasyon geçirecek iseniz ameliyatınızın A grubu bir hastanede yapılması gerekir.

Sağlık bakanlığının tıp merkezi veya hastane kriterlerine girmeyen yerler

Ülkemizde estetik ile ilgili çok sayıda merkez mevcuttur. Bunlar ¨güzellik merkezleri¨, ¨estetik merkezleri¨ vs gibi isimler altında olabilir. Eğer bunlar sağlık bakanlığından ¨Tıp Merkezi¨ izni yani ruhsatı almamışlar ise hiçbir cerrahi işlem yapamazlar. Bazı merkezlerde ise cerrahin işlemlere geçersiz birtakım isimler vererek bunları tehlikesiz ve cerrahi olmayan işlemler grubuna dahil etme eğilimi vardır. Bunun en bilinen örneği liposhaping (lipoşeyping) adı altında liposuction işlemi yapılmasıdır. Bilimsel olarak her ikisi de aynidir ve A grubu bir hastanede yapılmalıdır.

Estetik ameliyatlar

Toplumda estetik ameliyatları diğer ameliyatlardan daha hafif işlemlermiş gibi algılama eğilimi vardır. Bunda güzellik merkezlerinin önemli katkısı bulunmaktadır. Ameliyathanesi olmayan klinikler pek çok estetik işlemi sanki bir ameliyat değilmiş gibi göstermektedirler. Böylece ameliyathanede yapılması uygun olan bazı girişimleri poliklinik veya muayenehane ortamında yapmaktadırlar. Aslında ameliyathane dışında yapılabilecek estetik olmayan girişimler genellikle dolgu ve botulinum enjeksiyonları ile sınırlıdır. Deriyi germek için kullanılan ticari ipliklerin bile poliklinikte kullanılması tartışmalıdır ve bana göre doğru değildir.

Sonuç

Estetik ameliyatlar diğer branşların ameliyatlarından farklı değildir ve sağlık bakanlığından izinli bir ameliyathanede yapılmaları gerekir. Estetik işlemlere uydurma isimler vererek onları önemsiz işlemler gibi göstermek ve poliklinik, muayenehane vs gibi yerlerde yapmak hem riskli hem de yasalara aykırıdır.