Tüm dünyada kadınlara eğitim hakkının tanınması ancak 19. yüzyılda yaygınlaşmıştır. Örnek verecek olursak Almanya’da kadınlara tıp fakültelerine girme hakkı 1899 da tanınmıştır. Türkiye’de ise kadınlar ancak 1922 yılında İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesine kabul edilmiş ve 1928 yılında altı kadın tıp doktoru diploması almıştır. Oysa ülkemizde kadınlara yükseköğremim hakkı 1914 yılında verilmiştir. Geçmiş dönemlerde kadınların tıp eğitiminden dışlanmasının nedeni kadınların narin doğaları gereği doktor olmaya uygun olmadıkları inancı idi.

Kadınlar doktor olamaz düşüncesi nasıl değiştirildi?

Dorothea Christiane Erxleben isimli kadın 1715 yılında Almanya’da doğdu. Çocukluk döneminin önemli bir kısmı hastalıklar nedeni ile yatakta geçti. Bu onda çok güçlü bir öğrenme isteği oluşturdu. Babası aydınlanma ideallerini savunan bir doktordu ve kız çocuklarının da erkekler ile eşit koşullarda eğitim almaları gerektiğine inanıyordu. Erxleben babasının da gayretleri ile diğer kardeşlerinin girdiği bütün derslere katıldı ve bağımsız olarak yalnız erkeklere öğretilen dersleri de öğrendi. Ancak babasının çabaları bir süre sonra eğitimini tam olarak sürdürmesine yetmedi ve baba bir okul müdürü arkadaşindan yardım istedi. Okul müdürü gönüllü olarak Dorothea Christiane Erxleben’in eğitimini üstlendi.

Doktor olma yolunda ilk adımlar

Erxleben ileri yaşlarda babası hasta bakarken ona eşlik etmeye başladı. Erkek kardeşi tıp fakültesine başladığında kendisi 21 yaşında idi ancak o yıllarda kadınların tıp eğitimi alması imkansızdı.

1740 yılında yani 25 yaşında iken Prusya Kralı II. Frederick’ten Tıp Fakültesinde okumak için izin isteğinde bulundu. Bu isteği 1741 yılında kraliyet kararnamesi ile onaylandı. Ancak kendisi yalnızca öğrenci olan erkek kardeşi ile derslere girebiliyordu. Kısa bir süre sonra kardeşi askere alınıp fakülteden ayrılınca derslere devam imkanı kalmadı. Erxleben, 1742’de Gründliche Untersuchung der Ursachen, die das weibliche Geschlecht vom Studieren abhalten (Kadın Cinsiyetini Eğitimden Alıkoyan Nedenlerin Kapsamlı Bir İncelemesi) başlıklı bir kitap yayınlayarak bu kısıtlamalara alenen meydan okudu. Fakülteye alınmamasına karşın Erxleben babasının kliniğinde çalışarak kendini eğitmeye gayret etti. 1747 yılında 32 yaşında iken bu kliniği tek başına yönetmeye başladı. İleri yıllarda bazı meslektaşları onu bir hastaya yanlış tedavi uygulayıp ölümüne neden olduğu gerekçesiyle şikayet ettiler ve kliniğinin geçici olarak kapanmasına yol açtılar. Ancak Erxleben bu yaşağı protesto etti ve daha önce aldığı kraliyet iznini kanıt göstererek tıp diploması almak için talepte bulundu.

Dünyanın İlk Diplomalı Kadın Doktoru

Çabalarını hiç hafifletmeyen Erxleben 1754 yılında 39 yaşında tezini savunup kabul ettirdi ve onur derecesi ile diploma aldı. Böylede Almanya’nın (ve dünyanın) ilk kadın doktoru olma şerefini kazanmış oldu. Şu sözü uzun yıllar unutulmadı: “Herkes bilge bir kadın ister, ancak ona bilgeliğini kullanma fırsatını kimse vermez”.

Dorothea Christiane Erxleben’in öncü çalışmaları, kendinden sonraki kadınların tıp doktoru olabilmelerine çok büyük ölçüde yardımcı olmakla kalmayıp, aynı zamanda Aydınlanma döneminde kadınların eğitimi ve toplumdaki yeri hakkındaki tartışmalara da katkıda bulunmuştur. Kadınların Alman tıp fakültelerine geniş çapta yeniden kabul edilmesi yaklaşık 150 yıl sürecektir. Mirası, günümüzde onun adını taşıyan çeşitli kurumlar ve ödüller aracılığıyla onurlandırılmaktadır.”

Not

Bu paylaşımda bahsedilen “Aydınlanma”, başta 17. ve 18. yüzyıllar olmak üzere Avrupa’ya hakim olan önemli bir entelektüel ve felsefi harekettir. Çoğunlukla “Akıl Çağı” olarak adlandırılır çünkü geleneğin, batıl inancın veya sorgusuz dini dogmanın aksine, bilginin ve otoritenin birincil kaynakları olarak akıl, mantık ve bilimsel araştırmayı savunmuştur.

İşte Aydınlanma’nın Dorothea Erxleben’in hikayesiyle bağlantısı:

• Geleneğe Meydan Okuma: Aydınlanma, insanların yerleşik normları ve otoriteleri sorgulamasını teşvik etti. Dorothea için bu, kadınların yüksek öğrenim veya tıp mesleği için uygun olmadığına dair geleneksel görüşe meydan okumak anlamına geliyordu.
• Akıl ve Bilgiye Vurgu: Eylem, akıl ve gözlem yoluyla insanlığın evreni anlayabileceği ve toplumu geliştirebileceği fikrine değer verdi. Dorothea’nın resmi bir tıp diploması alma çabası ve tıbbı “şarlatanlık” yerine akılcı ilkelere dayalı olarak uygulama arzusu, bilgiye ve rasyonel anlayışa yapılan bu vurguyla örtüşüyor.
• Eğitim ve Toplum Üzerine Tartışmalar: Aydınlanma, toplumda eğitimin rolü ve kadınlar da dahil olmak üzere bireylerin hakları ve yeri de dahil olmak üzere sosyal reformlar hakkında geniş çaplı tartışmaları tetikledi. Dorothea’nın meşru bir doktor olarak tanınma mücadelesi, kadınların yetenekleri ve entelektüel ve profesyonel hayata tam olarak katılma hakları hakkındaki bu daha geniş toplumsal tartışmalara doğrudan bir katkıydı.

Özetle, Dorothea Christiane Erxleben, insan potansiyeli, akıl ve toplumsal ilerleme hakkındaki yeni fikirlerin giderek güç kazandığı bir dönemde yaşadı. Doktor olma yönündeki kişisel mücadelesi, bu Aydınlanma ideallerinin pratik bir göstergesi idi ve o dönemde kadınlar için kabul edilebilir olanın sınırlarını zorladı.

Günümüzün en yaygın sağlık sorununun obezite olduğu düşünülmektedir. Ancak yeterince önem vermediğimiz bir başka risk ile karşı karşıyayız: Hareketsizlik. Gelişmiş toplumlarda insanlar günün en az 9 saatini oturarak geçirmektedirler. Oturan insanlar genellikle kaslarını en düşük düzeyde kullanırlar. Yapılan bütün çalışmalarda uzun süreli hareketsizlğin kalp ve beyin hastalıkları ile kanser riskini arttırdığı gösterilektedir. 2024 yılında yayınlanın bilimsel bir makalede günün çoğunu oturarak geçirenlerde erken ölümün %16 oranında daha sık görüldüğü gösterilmiştir. Zamanımızın yaşam koşullarında koltuklarımıza yapışıp cep telefonları, bilgisayarlar ve toplantılar ile meşgul iken hareketsizliğin olumsuz etkileri aklımıza bile gelmemektedir.

Vücut Proteini Nasıl Kullanır?

Enerji gereksinimimiz karbonhidrat ve yağlar tarafından karşılanır. Proteinlerin eses görevi kasların gelişmesini sağlamaktır. Kaslar çalıştıklarında insülin benzeri bir etki ile kan şekerini kontrol ederler. Uzun süre oturma durumlarında diyetle alınan proteinler kas kitlesi içine yeterince girememekte yani kas kitlesi yapımında yeterince kullanılamamaktadır. Bu surumda proteinler şekere dönüştürülerek enerji gereksiniminde kullanılmaktadır. 2022 de yapılan bir araştırma yemeklerden sonra düzenli olarak kısa süreli hareket edenlerde diyetle alınan proteinlerin daha etkili şekilde kas yapımında kullanıldığını göstermiştir. Bu hareketler kısa yürüyüşler veya bulunduğu yerde çömelip ayağa kalkma şeklinde basit egzersizler olabilir. Her ne kadar yemek sonrası kısa süreli ayakta durmak da bir miktar yarar sağlasa da bu, hareket etmek kadar etkili sonuç vermemektedir.

Mutlaka Kaslarınızı Geliştirmelisiniz

Gelişmiş kaslar yalnız sporcular değil herkes için gereklidir. Kaslarımız sürekli bir değişim içindedir. Bir taraftan yıpranmış proteniler dışarı atılırken bir taraftan da taze proteinlerin kas içine girmesi gereklidir. Bu döngünün kusursuz işlemesinde hareketlilik şarttır. Peki yeterli hareket etmenin ölçüsü ve mıdır? Burada hareketin süresi kadar ne zaman yapıldığı da çok önemlidir. Gün içinde değişik zamanlarda kısa molalar halinde hareket etmek bir defada uzun süre hareket etmekten daha etkilidir. Kısa molalar halinde hareket etmenin de hareketin cinsine göre etkisi farklıdır. Bir çalışmada her iki satte bir iki dakika yürüyüş ile 15 kere oturup kalkma egzersizi karşılaştırılmış ve oturup kalkmanın protein sentezi için daha yararlı olduğu gösterilmiştir. Protein yapınımı arttırmak için yapılması yaralı olan diğer kısa egzersizler ise Lunge Egzersizi (bir ayak önce iken dizi kırıp tekrar gerginleştirmek), Jumping Jack (kollar ve bacakları ayni anda açıp kapatarak zıplama) kısa süreli dans hareketleri yapmak olarak belirtilebilir. Bunların hiçbiri özel cihazlar gerektirmez ve çalışma ofisi içinde yapılabilir.

Önem Vermemiz Gereken Besin: Protein

İçlerinde böbrek hastalarının da bulunduğu yaşlı bir grupta yapılan çalışma yüksek protein ile beslenenlerin düşük proteinlerle beslenenlere oranla daha uzun yaşadıklarını (böbrek hastaları dahil) gösterdi. Alınan proteinin kaynağı yani bitkisel mi yoksa hayvansal mı olduğu önemli değildi.

Günlük ne kadar protein almalıyız?

Tavsiye edilen miktar vücut ağırlığının her kilogramı için 0,8 gramdır. Yani 100 kg lık bir kişi bünde 80 gram protein almalıdır. 80 gram protein almak için günde en az 350 gr çiğ tavuk veya günde 370 gr çiğ kırmızı et tüketilmesi lazımdır. Ayrıca bu miktarlar yükseldikçe kas yapımındaki olumlu etkiler de artmaktadır. Ancak bu besinler çiğ olarak tüketilmez. 370 gram çiğ kırmızı etin karşılığı günde 260 gram ızgara kırmızı ettir. Lokantalarda bir öğün et yemeğinde servis edilen miktarın 100 ile 200 gr arasında olduğunu göz önüne aldığınızda çoğumuz yeterli protein almıyoruz diyebiliriz. Tip 2 diyabetli yaşlı ve düşük kondüsyonlu bireylerde yapılan bir araştırma 2025 yılında yayınlandı. Bir gruba düşük protein, diğer gruba ise yüksek proteinli diyet verildi. Yüksek proteinli diyet alan yaşlılar grubunda ellerin kavrama gücü ile fiziksel performansta belirgin artış olurken düşük proteinlerle beslenen yaşlılarda performansta düşüşlerin olduğu görüldü.

Sonuç

Uzun süre oturarak çalışan veya yaşayan bireylerde gün içi kısa hareket molaları vermek özellikle yaşlılar için çok önemlidir. Bu bakımdan yaşımız ne olursa olsun sandalyeden kalkıp hareket etmemiz gerekmektedir.

Bu yazı ilişikteki kaynaktan yararlanarak hazırlanmıştır: https://www.medscape.com/viewarticle/why-protein-intake-may-be-underserved-lifestyle-advice-2025a1000c0g?ecd=mkm_ret_250523_mscpmrk-OUS_ICYMI_etid7441893&uac=249889CZ&impID=7441893

Mikro Botoks

Halk arasında “Botox” olarak bilinen maddenin asıl adı “Botulinum Toksini” dir. Botoks bu maddeyi ilk kez piyasaya süren firmanın ürününe verdiği ticari isimdir.

Botoks nedir, ne işe yarar?

Botulinum toksini bir mikrobun oluşturduğu çok güçlü bir zehirdir. Beyin tarafından gönderilen sinyalin adale tarafından algılanmasını engeller ve kasın kasılmasına engel olur. Yüz kaslarına enjekte edildiğinde bu kaslar oynamaz yani kişi miniklerini kullanamaz ve bu sayede belli bölgelerde oluşan çizgiler ortadan kaybolur. “Botoks mantığı nedir” sorusunun yanıtlarından bir tanesi ve en önemlisi şudur: Bazı kasları felç ederek bunların kasılmasını önlemek ve/veya bu kasların incelmesini sağlamak.

Botulinum toksini hangi isimler ile satılıyor?

Kaç çeşit botoks var sorusunun yanıtı ülkelere göre değişmektedir. Türkiye de ithal izni olan ve yasal olarak satılan 3 ayrı botulinum toksini preparatı vardır. Bunlar “Botox”, “Dysport” ve “Nabota” ticari isimleri ile satılmaktadırlar. Etki mekanizmaları bakımından aralarında fark yoktur. Bu preparatlardan ilk ikisinin ayni isim ile ABD de satılması ve kullanılması FDA tarafından onaylanmış ancak sonuncusunun henüz onaylanmamıştır.

Botoks vücutta nerelere yapılır?

Botulinum toksininin kasları felç etme dışında başka etkileri de vardır. Vücutta uygulandığı bölgeler hangi etkiyi arzuladığımıza göre değişir.

Yüz ve boyundaki kırışıklıkların azaltılması

Burada toksin derinin altına ve kasların içine enjekte edilir. İki kaş arasındaki öfke çizgilerinin, alındaki enlemesine çizgilerin ve gözlerin kenarlarındaki kaz ayakları denilen çizgilerin azaltılması veya kaybedilmesi için bu bölgelere yapılır.

Terlemenin azaltılması

En sık uygulandığı bölgeler koltuk altı, el ve ayaklardır. Ancak teorik olarak aşırı terleyen her bölgeye (kafa derisi dahil) uygulanabilir. Burada toksin deri altına ve ter bezlerinin bulunduğu bölgeye enjekte edilmelidir.

Kasların zayıflatılması

Mimik kaslarının kırışıklık giderme amacı ile felç edilmesi dışında kaslara botulinum toksini tedavisi en sık olarak alt çene kenarında bulunan masseter kasına uygulanır. “Masseter botoks ne ise yarar” sorusunun yanıtı şudur: Bu kas zayıflatıldığında çenedeki spazm (kasılma) ve ağrı azalır. Ayrıca kas küçüldüğü için çene alt kenarındaki çıkıntı da azalır. Yani hem fonksiyonel hem de estetik amaçlı olarak kullanılabilir. Kaslara botoks tedavisi veya işlemi kasın fonksiyonu azaldığı veya durduğunda tehlike yaratmayacak her bölgeye uygulanabilir. Boyundaki kas (platysma), baldır kasları ve gözü hareket ettiren kaslar buna örnektir. Platysma enjeksiyonu boyundaki çizgilere iyi gelir. Göz kaslarına enjeksiyon şaşılık tedavisi için kullanılır ve baldır kaslarına yapılan enjeksiyon ise bazıları tarafından daha ince çizmeler giyebilmek için arzulanmaktadır.

Ağrıların giderilmesi

Özellikle migren ağrılarının yüze botulinum toksini uygulaması sonrası azaldığı veya kaybolduğu bilinmektedir. Ancak migren dışı ağrıların giderilmesi konusunda toksinin yararları araştırma aşamasındadır ve umut vadeden sonuçlar görülmektedir.

Yüze botoks ne işe yarar?

Botulinum toksini ilk kullanım yıllarında yalnızca yüzdeki kırışıklıkların azaltılması için uygulanıyordu. Ancak sonradan yüz derisinde farklı etkileri olduğu da anlaşıldı.

Botoks yüzü gençleştirir mi?

Günümüzde toksinin yüz derisinde farklı şekilde kullanılmasının derinin kalitesini arttırdığı ve tazelenme sağladığı görüldü.

Mikro botox nedir?

Botulinum zehiri yüz derisinde farklı bölgelerde ve farklı yoğunlukta kullanıldığında deride tazelenme, gençleşme ve daha kaliteli bir görünüm ortaya çıkarır. Porlar azalır. Ancak bu uygulamanın kırışıklık tedavisine hiçbir yararı olmadığını da belirtmekte yarar vardır. Bu işleme “mikro toksin uygulaması” ve “baby botox uygulaması” gibi isimler de verilmektedir.

Botulinum toksininin etkisi ne zaman başlar ve ne kadar devam eder?

Klasik botulinum toksin uygulaması yani kırışıklık giderilmesi için kullanımda etki yaklaşık bir haftada görülür. Oysa mikro toksin uygulamasının etkisi ancak birkaç hafta sonra ortaya çıkar. “Botoks kaç ay kalıcıdır?” sorusunun yanıtı klasik uygulamadaki ile aynıdır. Yani mikro toksin uygulamasının etkisi de diğeri gibi geçicidir ve uygun (yani sulandırıldıktan hemen sonra bekletilmeden) kullanıldığında yaklaşık 8 aya kadar devam edebilir.

Botoks yararlı mı zararlı mı?

Sık sorulan bu soruya yanıt vermek kolay değildir. Uygun olmayan bölgelerde ve/veya deneyimsiz kişiler tarafından kullanıldığında istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir. En sık görüneni üst gözkapaklarında düşme (ptosis) olmasıdır. Neyse ki bu durum toksinin etki süresi bittiğinde tam olarak düzelir. Ancak bazı durumlarda toksin yapıldığı bölgenin uzağındaki kasları da felç edebilir ve solunum durması gibi ölümcül durumlar ortaya çıkabilir. Çok nadir de olsa bu komplikasyonlar akılda tutulmalıdır. Mikro toksin uygulamaları çok yüzeyel yapıldığından botoksun zararları veya komplikasyonları diğer klasik uygulamaya göre çok daha azdır. Sorunun yanıtı olarak “yararları zararlarından çok daha fazla” diyebiliriz.

Özet

Botulinum toksini uzun yıllardır estetik amaçlı olarak yüzdeki kırışıklıkların giderilmesinde kullanılmaktadır. Ancak daha sonraları yüz estetiğinde derinin tazelenmesi ve porlarının giderilmesi amacı ile de kullanılmaya başlandı. Bu uygulamaya mikro toksin, mikro botoks gibi isimler de verilmektedir.

Cilt Lezyonu Nedir

Derimizin az veya çok homojen bir görüntüsü vardır. Fiziksel yaralanmalar dışında bu düzgün görüntüyü bozan bazı oluşumlar olabilir. Bunlar hem görsel hem de dokunma hissi açısından farklı görünümlere yol açarlar. Örnek olarak deriden kabarık bir görüntü renk farkı olmasa dahi dikkati çeker. Veya deri ile ayni seviyede ancak farklı renkteki bir oluşum da dikkati çeker. Renk veya görüntü farkı olmasa bile duyuda farklılık var ise örneğin ağrıyor veya kaşınıyorsa gene dikkatimizi çeker. Bu durumların her biri deri lezyonu olarak değerlendirilir. Çok kez birkaç bulgu birliktedir.

Deri lezyonları neden olur?

Cilt lezyonları iki ana bölüme ayrılabilir

1. Doğuştan olan (konjenital) lezyonlar.
2. Sonradan ortaya çıkan lezyonlar.

Konjenital (Doğuştan) deri lezyonları

Bunların hemen hepsi iyi huylu oluşumlardır. Ancak bazıları nadiren ileri yaşlarda kötü huya dönebilir. En sık görünenleri damarsal tümörler (hemangiom), akkan sistemi tümörleri (lenfangiom), sinir sistemi tümörleri (nörofibrom) deriye renk veren hücrelerin tümörleri (konjenital nevüs) gibi çeşitli gruplar altında olabilirler. Bu lezyonları büyük bir kısmının ilaç ile tedavileri yoktur. Şartlar gerektiriyorsa cerrahi olarak tedavi edilirler.

Sonradan oluşan deri lezyonları

Bu grupta her yaştaki insanlarda yaşamın bir bölümünde ortaya çıkan cilt değişiklikleri vardır. Daha önce de bahsettiğiniz gibi bunlar deride oluşan yeni bir kitle, renk değişikliği yaygın nedeni bilinmeyen yaralar, ağrılı ve/veya kaşıntılı durumlar olabilir. Bunları da gruplandırırsak

• Aniden çıkan yaygın cilt lezyonları (bazı hastalıkların derideki belirtisi)
• Yavaş olarak büyüyen tek lezyon (genellikle iyi huylu tümör)
• Hızlı büyüyen tek lezyon (kötü huylu olabilecek bir tümör, apse)
• Aniden çıkıp sonra kaybolan ancak bazı koşullarda yeniden gelişen lezyonlar (alerji veya bazı deri hastalıkları)
  
  

Deri lezyonlarının tedavisi

Çok sayıda ve ani olarak çıkan deri lezyonları vücuttaki sistemik (vücudun bütününü tutan) bir hastalığı düşündürür. Tedavisi esas hastalığa yönelik olmalıdır. Tek veya az sayıda deri lezyonları veya deri tümörlerinde eğer tıbbi (ilaç) tedavi mümkün değilse cerrahi tedavi uygulanır.

Cilt lezyonu ne zaman cerrahi olarak çıkartılmalı?

Bir deri lezyonu yıllardır hiç değişmeden ayni bölgede duruyor ise genellikle iyi huyludur. Ama sırf görüntüde rahatsızlık yarattığı için estetik açıdan çıkartılması istenebilir ve çıkartılır. Prensip olarak görüntüsü nasıl olursa olsun çıkartılan her deri lezyonunun mutlaka tetkike yani patolojiye gönderilmesi şarttır. Nedenine daha sonra değinilecektir. Şüpheli görünen deri lezyonları ise mutlaka cerrahi olarak çıkartılmalıdır.

Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahide Deri Lezyonu Cerrahi Tedavi Prensipleri

İyi huylu bir lezyonun estetik veya fonksiyonel amaçlı çıkartılması

Özellikle yüz bölgesindeki et benleri sayı ve görüntü olarak rahatsızlık yaratabilir ve tedavileri cerrahidir. Ayrıca iyi huylu tümörler gözkapağı, dudaklar, burun, genital bölge gibi yerlerde fiziksel sorunlar yaratabilirler ve fonksiyonel amaçlı olarak cerrahi tedavi uygulanır.

Kötü huylu olma ihtimali olan lezyonlarda cerrahi

Çeşitli bulgular bir deri lezyonunun kötü huylu olabileceğini düşündürür. Bunlar:

• Mevcut lezyonun birden büyümeye başlaması ve komşuluğunda yeni benzer lezyonlar çıkması
• Renginin değişmesi
• Şeklinin değişmesi
• Kanaması
• Aniden çıkan ve hızlı büyüyen lezyon

Şüphe uyandıran her deri lezyonunu en garantili tedavisi çıkartılıp patolojiye gönderilmesidir. Bir lezyonu ortadan kaldırmanın mutlak şartı lezyonun tamamının hem kenarlar hem de derinlik olarak çıkartılmasıdır. Bir lezyonun kenarlarının nereye kadar uzandığı gözle görülebilir. Ancak gerçekte daha derinlerde lezyon gözle görünen kısımların ötesine de ilerlemiş olabilir. Bu nedenle her lezyon güvenli cerrahi sınır denilen bir mesafeden çıkartılmalıdır.

Güvenli cerrahi sınır nedir?

İyi huylu deri tümörleri çok kez görünen kenarlarının en fazla 1 mm kadar ötesine uzanır. Bu nedenle iyi huylu olduğunu düşündüğümüz bir nevüsü (beni) görünen kenarlarından 1 mm sağlam deri bırakarak çıkartmak yeterlidir. Ancak kötü huylu olan deri tümörlerinde cerrahi sınır yani çıkartılması gereken sağlam deri ve derialtı dokusu tümörün cinsine göre değişir. Orta derecede kötü huylu olanlarda bu sınır 0.5 cm olabileceği gibi ileri derecede kötü huylu olan tümörlerde bu sınır 5 cm ye kadar çıkabilir. Plastik Cerrahlar tanısı şüpheli olan tümörlerde bir sorun ile karşılaşırlar. Bir tümörü 2 mm sağlam deri ile çıkarmak ve 5 cm sağlam deri ile çıkarmak arasında çok önemli fark vardır. Eğer ne olduğu belli olmayan tümör 1cm veya daha küçük çaplı ise tamamı en az 2 mm cerrahi sınır ile çıkartılır ve patolojiye gönderilir. Raporda lezyon iyi huylu çıkarsa ilave bir tedavi yapmaya gerek yoktur. Rapora lezyon kötü huylu gelmiş ise şuna dikkat edilir:

• Cerrahi sınırlar temiz ise geride görünen bir tümör kalmamış demektir. Tümörün cinsine bakılır orta derecede kötü huylu tümörlerde tedavi yeterli sayılır ve ameliyat bölgesi herhangi tekrarlama için aralıklı olarak izlenir. Tekrarlama olursa yeniden ameliyat edilir. Tümör raporu ileri derecede kötü huylu tümör gelirse geride herhangi bir şey kalmamış gibi görünse de 2 mm cerrahi sınır yetersizdir ve ayni bölgeye beklemeksizin daha geniş ameliyat ve ilave tedaviler yapılır.
• Cerrahi sınırlarda tümör mevcut ise ameliyat kesinlikle yetersiz yapılmıştır ve hemen daha uygun bir cerrahi tedavi yapılır.

Çapı geniş olan şüpheli deri lezyonlarında cerrahi tedavi

Şüpheli lezyon iyi veya kötü huylu olup olmadığı bilinmeyen lezyondur. Eğer iyi huylu olduğu bilinirse cerrahi işlem yapılması şart değildir. Buna karşılık kötü huylu ise etrafında bir miktar sağlam deri ile birlikte çıkartılacaktır. Zaten geniş olan lezyon çok daha geniş olarak çıkartılacağından ortaya çıkacak olan yaranın (defektin) çapı da büyük olacak ve kapatmak için ilave işlemler yapılması gerekecektir. Bu durumda şüpheli lezyondan biyopsi(ler) alınır. Biyopsi bir lezyondan kapatmak için ilave işlem yapılmasına gerek kalmayacak kadar küçük parça(lar) almak demektir. Çok kez bu parçalar muayenehane şartlarında lokal anestezi ile alınır ve hemen patolojiye yollanır. Gelecek patoloji raporuna göre uygun tedavi planlanır ve daha sonra yapılır.

Deri lezyonu alındıktan sonra ortaya çıkan yaranın kapatılması

Derinin bir kısmı kesilip çıkartıldığında ortaya çıkan boşluk değişik yöntemler ile kapatılır.

Primer kapatma

Derinin bir esnekliği vardır. Bu nedenle birçok bölgede 1 cm çapa kadar olan deri eksiklikleri kenarlardaki sağlam deri ortaya çekilerek uç uca dikilir ve açıklık ortadan kalkar. Derinin bulunduğu bölgeye göre açıklığı 3 cm veya daha geniş çapa ulaşan deri açıklıkları primer olarak yani uç uca dikilerek kapatılabilirler.

Deri grefti ile kapatma

Çıkartılan tümörden sonra ortaya çıkan açıklık geniş ise deri kenarları ortada birleştirilemez. Bu durumda açıklık başka bir bölgeden alınan deri yaması (grefti) ile kapatılır.

Deri flepleri ile kapatma

Deri lezyonu çıkatıldıktan sonra açığa çıkan yara yüzeyinde önemli yapılar var ise (damar, sinir, kemik, kıkırdak) bunların üzerinin sağlam ve kalın bir deri tabakası ile örtülmesi gerekir. Bu durumda deri flepleri kullanılır.

Sonuç

Deri lezyonları estetik veya sağlık nedeni ile çıkartılabilir. Her lezyon çıkartıldıktan sonra patolojiye gönderilmeli ve lezyonun ne olduğu ile cerrahi sınırların temiz olup olmadığı öğrenilmelidir. Deri tümörlerinin tedavisi Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi’nin işidir.