Kategori arşivi: Genel

İnsan Ömrü Uzadı

Hayat şartları tüm dünyada olağanüstü bir hızla değişmekte. Fakir toplumlar bile eskiye göre daha iyi beslenebilmekte, temiz içme suyu bulabilme olanakları artmakta ve sağlık kuruluşlarına daha kolay ulaşabilmekte. Bütün bu değişiklikler insan ömrünü belirgin derecede uzatmaktadır. Bunun yanında insanların sosyal yaşamlarında da olumlu gelişmeler olmakta ileri yaşlarda bile özel günlere, davetlere ve arkadaş toplantılarına ilgi artmaktadır. Doğal olarak uzun ömür yanında bir takım kronik (uzun süreli) hastalıkları da getirmektedir. Buna karşılık tıp ve teknolojideki ilerlemeler yüksek tansiyon, diyabet, romatizma, eklem hastalıkları ve kalp hastalıkları gibi tam tedavi edilemeyen hastalıklarda bile daha rahat ve kaliteli bir yaşam sürülmesine olanak sağlamaktadır.

Estetik Yaşı da Uzadı

Yaşımız ne olursa olsun sağlığımız aktif bir sosyal yaşam sürmemize izin veriyor ise toplum içinde dinamik ve alımlı görünmek isteriz. Günümüzde 80 ve ileri yaştakiler 40 yıl öncesinin 60 ve üstündeki yaşlardaki insanlar ile ayni yaşlılık grubunda kabul edilmektedirler. Daha net bir şekilde söyleyecek olursak günümüzün 60 yaşındakileri orta yaş grubuna 80 yaşındakileri ise ileri yaş grubuna girmektedir. Orta yaş grubundakilerin estetik ameliyatlar ile daha dinç ve çekiçi görüntü kazanmak istemesi çok doğaldır. Ancak ileri yaş grubundakiler (80 ve üzeri) de estetik ameliyatlar istemektedirler. Bu yaşlarda estetik ameliyatların yapılması doğal ve güvenli midir?

İleri Yaşlarda Estetik Ameliyatlar Güvenli mi?

Diğer ameliyatlarda olduğu gibi estetik ameliyatların da her yaşta yapılması son derece doğaldır. Ancak bütün ameliyatlarda olduğu gibi estetik ameliyatlarda da bazı sağlık kriterlerinin sağlanmış olması gerekir. Ciddi rahatsızlığı olmayan bir kişiye her ameliyat yapılabilir. Buna karşılık kontrol edilemeyen yüksek tansiyonu kontrol altında olmayan diyabeti, kontrol altında olmayan kalp ve böbrek hastalığı olanlarda her ameliyat ile birlikte estetik ameliyatların da riski artmaktadır. Hayati önemi olan ameliyatlar yapılmak zorundadırlar. Ama estetik ameliyatlar isteğe bağlıdır ve yapılmadıklarında yaşam süresine olumsuz etkileri olmaz. Bu nedenle 80 yaşındaki bir kişiye estetik ameliyat yaparken mevcut sağlık durumunu dikkatle incelemek zorundayız. Böyle ileri yaştaki kişilere sağlıklı bile olsalar 7-8 saat sürebilecek uzun ameliyatlar yerine en fazla bir iki saatte bitecek ameliyatları tercih etmeliyiz. Ayni şekilde tedavileri bir seansta yapmak yerine parçalara ayırarak belli aralıklarla kısa seanslar halinde yapmak daha avantajlıdır. Günümüzde anestezi ve ameliyat teknikleri o kadar ilerlemiştir ki artık kullanılan ilaçların zararlı etkileri yok denecek kadar azalmıştır ve tekrarlayan anestezilerin biriken bir zararlı etkisinden bahsedilemez olmuştur. Tabii bütün bu konuşulanlar tüm gerekli olanakları sağlamış olan tam teşekküllü hastaneler için geçerlidir. Gerekli donanımı sağlamadan ve yetkili makamlardan izin alınmadan açılan sağlık merkezlerinde gerçekleştirilen ameliyatlar yalnız ileri yaştakiler için değil genç ve orta yaştaki hastalar için de güvenli sayılmazlar.

Yaşlıların Tercih Ettiği Ameliyatlar

Göz Çevresi

İleri yaş gruplarında en fazla arzulanan estetik ameliyatlar göz çevresi ameliyatlarıdır. Zaman içinde alın derisi gevşer ve kaşlar ile birlikte aşağı doğru sarkar. Bu durum üst gözkapaklarında bir yığılmaya neden olur ve göz kapakları rahat açılamaz. Bu durumdakiler farkında olmadan daha rahat görebilmek için kaşlarını kaldırarak üst gözkapaklarını rahatlatmaya çalışırlar. Bu durum alında derin çizgilerin oluşmasına yol açar. Çünkü kaşların kalkması için alındaki adalelerin çalışması ve kaşları yukarı çekmesi gereklidir.

Orta yüz

Yaş ilerledikçe yüz derisi de gevşer ve sarkar. Ayrıca yüze dolgunluğunu veren yumuşak dokular da azalır. Yanaklarda ve çene altlarında deri sarkmaları, özellikle dudak çevresinde ve yanaklarda kırışıklıklar ortaya çıkar.  Bunları düzeltmek için yüz ameliyatları gereklidir.

Boyun

Boyun bölgesi de ileri yaşlarda ilk etkilenen bölgelerdendir. Platisma adı verilen boyun kası gevşeyerek boyun ön tarafında belirgin iki kordonun ortaya çıkmasına yol açar. Ayrıca çene altı derisi de sarkarak hindi gıdısına benzeyen bir görüntü ortaya çıkartır. Bu durumun düzeltilmesi için de boyun germe işlemi gereklidir.

İyice İlerlemiş Yaşlarda Seçenekler

60-70 yaş arasındaki sağlıklı kişilerde yüz, boyun ve gözkapağı ameliyatları güvenli olarak yapılabilir. Ancak 80 yaş ve üzerindekilerde yüz ameliyatları daha çabuk bitecek şekilde küçük parçalar halinde yapılırsa daha güvenli olur. Bazı durumlarda da kesilerek yapılan germe ameliyatları yerine iplik askıları ile yapılan işlemler kabul edilebilir bir düzelme sağlayabilir. Gene kişinin kendi dokuları kullanılarak yapılan dolgu işlemleri de büyük yarar sağlar.

Sonuç

Özetleyecek olursak estetiğin ve güzelleşmenin yaşı yoktur. Konuyu bir anım ile kapatmak isterim. Bir gün odama orta yaşlı bir çift geldi ve annelerinin burun ameliyatı yaptırmak istediğini söylediler. Annelerinin bunamış olabileceğini kendisini vazgeçiremediklerini ve mecburen bana getirdiklerini herhalde benim bunun olamayacağı konusunda annelerini ikna edeceğimi beklediklerini belirttiler. Onları odadan çıkartarak anneyi aldım. 87 yaşında son derece aklı başında bir hanımefendi idi. Bana söyle söyledi: “Doktor bey birikmiş biraz param var. Hayatım boyunca burnumun çirkinliğinden rahatsız oldum. Ölmeden önce bu huzursuzluktan kurtulmak istiyorum. Biliyorum size benim bunadığımı söylediler. Ama bunu paramı harcamayıp onlara bırakmam için yapıyorlar. Benim hayatım onların umurunda bile değil. Ben bu ameliyatı olabilir miyim?” Yaptığım muayenede gerçekten gençliğinde geçirdiği bir kazaya bağlı “semer burun” dediğimiz aşırı çökük bir burnu vardı. Yaptığımız tahlillerde ameliyat olmasına engel bir durumu yoktu. Kendisine kalçadan kemik alarak burun üstüne yerleştirdik ve çöküklüğü başarılı bir şekilde düzelttik. Hem kendisi hem de bizler çok mutlu olarak taburcu ettik. Kendisinin bana ettiği hayır duaları hala burnumun direği sızlayarak hatırlarım. İnsanların her yaşta mutlu olmaya hakları vardır.

Kıl Batması

Nedir?

Pilonidal sinus halk arasında “kıl dönmesi” olarak adlandırılan ağrılı ve rahatsız edici bir hastalıktır. Genellikle kıllanmaya başlayan genç erkeklerde ve kuyruk sokumunda iki kalça arasındaki girinti civarında görülür.

Neden olur?

Nedeni kesin olarak bilinmez. Ergenlikten sonra görülmesi hormonlar ile ilişkili olduğunu düşündürür. Ayrıca kıllanmadan sonra görülmesi de kıl büyümesi ile ilişkili olduğunu düşündürür. Elbiselerin deriye sürtünmesi veya uzun süre oturur durumda kalmak da buna neden olabilir.

Kendini nasıl belli eder?

Muhtemelen uzun süre oturan kişilerde iç çamaşırların kalça derisi ile sürtünmesi kıl uçlarının deri altına doğru uzamasına neden olmaktadır. Ayni şekilde küçük deri parçaları da sürtünme ile içe gömülebilir.  Bilmediğimiz bir nedenle vücut bu kıl ve/veya deri parçalarını yabancı cisim olarak algılamakta ve onları yok etmek için bazı girişimlerde bulunmaktadır. Bunun sonucu olarak kıl çevresinde bir duvar örülmekte ve kılı hapsedecek şekilde bir kesecik yani kist oluşturmaktadır. Bu kesecik kıl çevresindeki mikroplar nedeni ile iltahaplanabilir. Bu durum yüksek ateş, şiddetli ağrı ve o bölgede kızarıklığa yol açar. Dokunulduğunda orada deri altından başlayarak kabarıklık yapan ağrılı bir şişlik farkedilir. Bazı durumlarda tedavi ile iltahap giderilip şişlik ve ağrı kaybolabilir. Ancak vücudun kıl çevresinde yaptığı kist kaybolmaz. Genellikle iltahap yapmış kistler bir süre sonra deriden dışarı doğru patlayarak akıntı yapmaya başlarlar. Bu akıntı kötü kokulu ve kanlı olabilir. Elbiseleri lekelediği ve koku yaydıği için sosyal olarak çok rahatsız edicidir. Ayrıca akıntı başladığında ağrı azalmakla birlikte hala devam edebilir ve günlük hayatı olumsuz etkiler.

Nasıl iyileşir?

Bazı akıntılı kistler bir süre sonra kendiliğinden kapanabilir ve akıntı durabilir. Ancak kist hala durduğu için bir süre sonra tekrar apseye dönüşüp ayni yerden veya yakınından tekrar akmaya başlar. Bu olay bu şekilde yıllarca sürebilir. Nadir olarak da akıntı kendi kendine kesilip bir daha sorun çıkarmadan iyileşebilir.

Ameliyatsız tedavi

Pilonidal sinüs genellikle kistin patlaması ve akıntı yapması ile kendini belli ettiği için ilk tedavi önemlidir. Patlayan bölgedeki delik genişletilerek akıntıya yol açan kıl veya deri parçaları (bunlar sürtünme ile içeriye girmiş olabilirler) dışarıya çıkartılır ve apse boşluğu temizlenir. Boşluk tamamen kapanana kadar akıntı olan delik açık tutulmaya çalışılır ve bu şekilde içeride vücut için yabancı bir madde kalmadan iyileşme beklenir.

Ancak çok kez ilk patlama sonrası iltahap akınca deri bir şekilde iyileşir ve akıntı durur. Fakat içerideki mikroplu dokularda bir süre sonra (bu süre haftalar veya aylar olabilir) yeniden daha geniş bir iltahap olabilir ve bu kez ilk patladığı yerden daha uzak bir bölgeden patlayarak yeni bir akıntılı delik oluşturabilir. Tıp dilinde böyle akıntılı deliklere “sinüs” adı verilir. Bu sinüsün dışarı açılan deliği mutlaka bir tünel ile esas kistin olduğu bölgeye bağlıdır ve akıntının kaynağı bu kisttir. Birkaç kez iyileşip yeniden patlayan kistlerde dışarı açılan delikler birbirlerinden uzak olabilirler. Böylece kalçada tek bir kiste bağlı çok sayıda akıntılı delik (yani sinüs) oluşabilir. Kesin tedavi için bütün tünellerin yani sinüslerin ve bunu besliyen esas kistin veya kalıntılarının temizlenmesi gereklidir.

Yakıcı sıvılar verilerek tedavi

Bazı doktorlar akıntılı kanalların içine fenol (phenol) denilen yakıcı ve kurutucu bir sıvı vererek duvarların tahrip olmasını sağlarlar. Bu şekilde artık akıntı yapacak herhangi bir dokunun kalmaması amaçlanır. Her ne kadar bu tedavi kolay ve ameliyat gerektirmiyor ise de verilen sıvı ince kanalların içine gitmeyebilir ve ileride buralardan yeni apseler ortaya çıkabilir. Yeni akıntılar için ayni tedaviyi tekrarlamak gerekir. Bu nedenle fenol veya benzeri yakıcılar ile tedavi zahmetlidir ve iyileşme sonrası çok sert skar (yani nedbe) dokularına yol açarak deri altında sertlikler oluşturur.

Ameliyat ile tedavi

Pilonidal sinüslerin sayısı ve kapladığı alana göre değişik ameliyatlar yapılabilmektedir. Eskiden çok sayıda kistlerde deliklerin bulunduğu bütün bölge derin olarak çıkartılmakta ve yara açık bırakılarak zaman içerisinde derinden yüzeye doğru kendi kendine kapanması beklenmekte idi. Bu metod çok sıkıntılı, uzun süreli ve her zaman kesin sonuç vermediği için günümüzde seyrek uygulanmaktadır.

Prof. Dr. Ege Özgentaş ucundan akıntı olan yani aktif sinüsleri köküne kadar çıkartarak tedaviyi tercih etmektedir. Bu ameliyat genellikle lokal anestezi yani yalnızca o bölgenin iğne yapılarak uyuşturulması ile yapılır. Ameliyatta akıntılı bölgenin çevresindeki deri sağlam deriye kadar işaretlenir ve akıntılı bölge derisi derine doğru izlenerek yağ dokusu içindeki sert nedbe (skar) dokuları ve akıntıyı ileten küçük kanallar (sinüsler) başladıkları bölgeye kadar izlenerek total olarak çıkartılırlar. Bu şekilde yanlızca iltahaplı kısımlar çıkarılır ve sağlam bölgelere çok az zarar verilir. Tedavi sonrası dikkati çekmeyecek kadar bir iz kalır. Yeni oluşan veya tekrarlayan sinüslerde de ayni işlem tekrarlanır. İlk kez oluşan ve henüz sinüs halini almayan iltahaplı kistlerde tedavinin bu işi bilen bir hekim tarafından yapılması kistin tekrarlaması ve pilonidal sinüs halini almasını önler.

Kuyruk sokumu ve kalçalar arasında çıkan ağrılı şişlikleri bu konuda deneyimli bir hekime göstermek ileride yıllarca sürecek sıkıntılardan kurtulmanıza yol açabilir.

Pilonidan sinüs ameliyatı ile ilgili hazırladığımız videoyu izlemek için tıklayınız: https://youtu.be/2S85OgicmNw